การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะซึมเศร้าของนักศึกษาระดับปริญญาตรี ภาควิชาสถิติ คณะวิทยาศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง
Keywords:
ระดับภาวะซึมเศร้า; นักศึกษาภาควิชาสถิติ; แบบประเมินภาวะซึมเศร้า; PHQ-9Abstract
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะซึมเศร้าของนักศึกษาระดับปริญญาตรี ภาควิชาสถิติ คณะวิทยาศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง กลุ่มตัวอย่างของงานวิจัยนี้มีจำนวน 266 คน จากนักศึกษาทั้งหมด 763 คน โดยใช้การสุ่มตัวอย่างแบบโควต้า (Quota Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบประเมินภาวะซึมเศร้า Patient Health Questionnaire-9 (PHQ-9) ซึ่งแปลโดยศาสตรจารย์นายแพทย์.มาโนช หล่อตระกูล ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล และคณะ โดยใช้สถิติเชิงพรรณาในการวิเคราะห์หาค่าความถี่ ร้อยละ และสถิติเชิงอนุมานในการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของปัจจัยที่จะส่งผลต่อระดับภาวะซึมเศร้า
ผลการวิจัยพบว่า นักศึกษามีภาวะซึมเศร้าในระดับปานกลางมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 32.33 รองลงมาคือระดับเล็กน้อย คิดเป็นร้อยละ 24.44 และระดับน้อยมาก คิดเป็นร้อยละ 21.80 ขณะที่ภาวะซึมเศร้าระดับรุนแรงปานกลางถึงรุนแรงมาก คิดเป็นร้อยละ 21.43 ซึ่งเป็นกลุ่มที่ต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด
การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างระดับภาวะซึมเศร้ากับปัจจัยต่างๆ พบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ความเพียงพอของรายจ่าย เกรดเฉลี่ย ประสบการณ์การมีคนรัก ภาวะซึมเศร้าของสมาชิกในครอบครัว และที่พักอาศัย ขณะที่ ปัจจัยอื่นๆ เช่น รายได้ของครอบครัว สถานภาพสมรสของบิดามารดา และจำนวนสมาชิกในครอบครัว ไม่มีความสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้า อย่างมีนัยสำคัญ ข้อเสนอแนะคือ พัฒนาแนวทางช่วยเหลือ เช่น ศูนย์ให้คำปรึกษา กิจกรรมเสริมสร้างสุขภาพจิต และศึกษาปัจจัยเพิ่มเติมเพื่อป้องกันภาวะซึมเศร้าในนักศึกษา ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า สถาบันการศึกษาควรส่งเสริมการดูแลสุขภาพจิตในระดับองค์กรโดยจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพจิต การให้คำปรึกษา และการสร้างเครือข่ายสนับสนุนทางสังคมภายในมหาวิทยาลัยเพื่อช่วยลดความเสี่ยงของภาวะซึมเศร้าในนักศึกษา
References
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2565). โรคซึมเศร้า. สืบค้นจาก https://dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=30114
กรรณิการ์ กาญจนสุวรรณ, ชนัญญา จิระพรกุล, และ เนาวรัตน์ มณีนิล (2563). ภาวะซึมเศร้าในนักศึกษาสาขาทางวิทยาศาสตร์สุขภาพสาขาหนึ่งของประเทศไทย. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย, 65(4), 343-354.
ฐาปกรณ์ เรือนใจ, ณัฐวรินทร์ กฤติยาภิชาติกุล, พิลาสินี วงษ์นุช, และ วิวัฒน์ แก้วดวงเล็ก. (2559). ความชุกและปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าของนักศึกษาสาธารณสุขสาสตร์ สำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง. ลำปางเวชสาร, 37(1), 9-15.
นุชนาถ แก้วมาตร, จันทนา เกิดบางแขม และชนัดดา แนบเกษร. (2554). ปัจจัยที่มีอิทธิต่อภาวะซึมเศร้าของนิสิตพยาบาลมหาวิทยาลัยบูรพา. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์มหาวิทยาลัยบูรพา, 19(2), 84-95.
ภรณ์ทิพย์ ชัยสว่าง, ปาริชาติ อ้นองอาจ, สกุณตลา เพ็งแจ่ม, เนติพงษ์ เวฬุวนารักษ์, และ ศรันย์ อินทกุล (2563). ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าในนักศึกษาวิทยาศาสตร์การแพทย์ วิทยาลัยนครราชสีมา. การประชุมวิชาการระดับชาติ วิทยาลัยนครราชสีมา ครั้งที่ 7, จังหวัดนครราชสีมา, ประเทศไทย.
มหาวิทยาลัยมหิดลคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี. (2567). แบบทดสอบภาวะซึมเศร้า PHQ-9. สืบค้นจาก https://www.rama.mahidol.ac.th/th/depression_risk
รัตนา มาฆะสวัสดิ์. (2564). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะซึมเศร้าของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายในจังหวัดปทุมธานี. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 15(38), 528-540.
สุกัญญา รักษ์ขจีกุล. (2556). ภาวะซึมเศร้าและพฤติกรรมการฆ่าตัวตายในนิสิตมหาวิทยาลัยนเรศวร. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย, 58, 359-70.
เอกลักษณ์ สรวมศิริ (2564) เรื่องปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าในนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏ มหาสารคาม. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม, 18(2), 148-158.
Acharya, L., Jin, L., & Collins, W. (2018). College life is stressful today-Emerging stressors and depressive symptoms in college students. Journal of American College Health, 66(7), 655-664.
Kroenke, K., Spitzer, R. L., & Williams, J. B. W. (2001). The PHQ-9: Validity of a Brief Depression Severity Measure. Journal of General Internal Medicine, 16(9), 606-613.
Liu, Y., Ho, R. C., & Mak, A. (2021). The role of neurotransmitters in major depressive disorder: A systematic review. Journal of Affective Disorders, 281, 302-317.
World Health Organization. (2021). Depression. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression